Janusz BAŁDYGA 2014 / Robert KUŚMIROWSKI
OŚ POWROTU 360O / OŚ ODWROTU 2022
Dziedziniec przed Centrum Kultury
ul. Peowiaków 12
obiekt wolnostojący
Obiekt składa się ze stalowego sześcianu o wymiarach 150 x 150 cm. W górnej poziomej płaszczyźnie umocowany jest trójwymiarowy, obrotowy czerwony krzyż wpisany w białą płaszczyznę.
Pierwotnie praca Janusza Bałdygi powstała w ramach Festiwalu Open City w 2014 roku (kurator: Jerzy Onuch). Forma obrotowego krzyża równoramiennego umieszczonego na szczycie bryły sześcianu harmonijnie spaja i porządkuje formy kwadratu i koła. Kontekst malewiczowskiego krzyża nabiera nowego znaczenia po transformacji Roberta Kuśmirowskiego. Tym razem pojawia się aktualny kontekst – wojenny. Prace zlokalizowane w okolicy budynku Centrum Kultury i Placu Kaczyńskiego stanowią triadę wojenną, która w symboliczny lub dosłowny sposób kieruje odbiorców ku bieżącym działaniom wojennym i ich skutkom.
Janusz Bałdyga – urodzony w 1954 r. w Lublinie. Studiował na Wydziale Malarstwa ASP w Warszawie (1974-79) z dyplomem w pracowni prof. S. Gierowskiego. Performer, autor instalacji, obiektów, instalacji przestrzennych, rysunków i działań publicznych. Wraz z Jerzym Onuchem i Łukaszem Szajną założył grupę Pracownia (1976-81), w ramach której powstały m.in. takie prace jak: „Volkswagen 300” (1976), „Komentarz I-V” (1976-78), „Działalność niezidentyfikowana” (1978) czy „Dziewięć możliwości” (1979). Od 1979 roku jest członkiem teatru Akademia Ruchu. Prowadzi autorski program dydaktyczny w formie warsztatów i wykładów. Obecnie wykłada na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Pierwszym performansem Janusza Bałdygi był „Generał Center”. Odbył się w Pracowni Dziekanka w 1981 r. Miał jednoznacznie polityczną wymowę i odnosił się do aktualnej wówczas sytuacji w Polsce oraz do problemu dyktatury. Prace Bałdygi zrealizowane w pierwszej połowie lat 80. są manifestacją bezkompromisowej postawy i zaangażowania politycznego. Pokazują również szerszy horyzont zainteresowań, będąc wyznacznikiem jego dalszej drogi artystycznej. W działaniach tych mamy do czynienia z tradycją awangardy konstruktywistycznej i wątkami konceptualistycznymi połączonymi ze światem symboli, co nadaje pracom artysty metafizyczny i rytualny charakter. Język prac Bałdygi charakteryzuje się oszczędnością formy i prostotą. Estetyka wypowiedzi jest bardzo surowa, a do budowy komunikatu służą artyście zwykłe materiały lub proste przedmioty, jak linki, drewniane belki czy deski. Do tego dochodzą elementy o symbolicznym znaczeniu: kieliszki z winem, słoiki z wodą, okręgi. Do sformułowania przekazu Bałdyga wykorzystuje właściwości fizyczne przedmiotów i materiałów – ich bezwładność i naprężenia.
Będąc w gronie najwybitniejszych polskich performerów brał udział w wielu festiwalach sztuki performansu (np. TIPAF, Taipei, 2005; Europejski Festiwal Sztuki Performance EPAF, Warszawa, 2006; ZAZ International Performance Art Festival, Tel Aviv, Mitzpe Ramon, Jerozoima, 2007), jego prace zaś prezentowane były na kilkudziesięciu wystawach zbiorowych i indywidualnych w Polsce i za granicą.
